Çocuğumuzla İntihar Hakkında Nasıl Konuşabiliriz?

İntihar davranışı gerek dünyada gerekse ülkemizde ciddi bir halk sağlığı sorunu olma yönünde ilerlemektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) yayınladığı raporun verilerine göre, 2019 yılında, yaklaşık 700.000 insanın intihar nedeniyle öldüğü bildirilmiştir. İntihar nedeniyle ölüm oranının tüm dünyada ortalama yüz binde 9 olduğu, cinsiyet bazlı bakıldığında, bu oranın erkeklerde yüz binde 12,6, kadınlarda yüz binde 5,4 olduğu belirtilmiştir. 2000-2017 yılları arasındaki Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ölümle sonuçlanan intihar hızı verileri incelendiğinde 2000’li yılların başından itibaren intihar oranlarının arttığı görülmektedir. 2018 yılında Türkiye’de 3.161 kişinin intihar nedeniyle öldüğü, intihar oranının yüz binde 3.88 olduğu bildirilmiştir.

İletişim imkanlarının artmasıyla birlikte bilgiye daha kolay ulaşabildiğimiz bu dönemde, çocuklarımız da onlarla konuşulması zor konulara maruz kalabiliyorlar. İntihar bu konulardan birisi. Bu yazıda, intihar kavramıyla ilgili olarak çocuklarımızla nasıl konuşabileceğimiz konusunda önerileri ele aldım.

Çocuklarla ölümü, intiharı konuşmak zordur. Ancak, bakımımız altındaki bir çocuk, bir sınıf arkadaşı, aile üyesi veya sosyal medya aracılığıyla ya da yetişkinlerin konuşmalarına kulak misafiri olarak birisinin intiharından haberdar olabilir, o zaman yaşı küçük olsa bile onlarla kesinlikle bu konuda konuşmaktan kaçınmamamız gerekir. Çocuğumuzla intihar hakkında konuşmak birçok nedenden dolayı önemlidir, ancak en önemlisi yanlış bilgilerin giderilmesine yardımcı olmasıdır. Yapılan araştırmalar, intihar hakkında konuşmanın çocuğun kafasına intihar fikrini sokmadığını veya çocuklarda intihar riskini artırmadığını göstermiştir. Aksine, çocukların soru sorabileceği güvenli bir ortam yaratmaya yardımcı olur. Araştırmalar, çocukların dürüst açıklama yapıldığında intihar bilgisiyle daha iyi başa çıktıklarını göstermiştir. Bu açıklama, güvenilir bir yetişkinden geldiğinde ve aşina oldukları bir ortamda yapıldığında daha olumlu etki göstermektedir.

Öncelikle kendi duygu ve düşüncelerimizi fark etmek için kendimize zaman ayırmalıyız. Kendimizi hazır hissettikten sonra çocuğumuzun yaş ve gelişim durumuna göre bilgilendirme yapmalıyız. Bu sırada çocuğun duygularını belirtmesi konusunda onu cesaretlendirmeli, sorularına karşı hazırlıklı olmalıyız. Konuşma esnasında kullandığımız dil de önemlidir. Olumsuz, yanlış, yargılayıcı veya soyut ifadeler; örneğin, kişinin “uyumaya”, “uzaklara”, veya “daha iyi bir yere” gittiğini ya da kişinin “kolay bir çıkış yolu bulduğunu” veya “bencilce” davrandığını belirten ifadelerden kaçınmalıyız.

Eğer çocuğumuz okul öncesi dönem dediğimiz 6 yaş ve öncesi yaşlardaysa, açıklama basit ve kısa olmalı ve sadece sorduğu soruya cevap vermeliyiz. ‘Beyninde bir hastalığı vardı, bu yüzden öldü ve bu çok üzücü’ şeklinde basit bir açıklama yeterlidir.

İlkokul çağındaki çocuklara (7-10 yaş) da yine basit ve kısa açıklama ve cevaplar verilmesine ek olarak, biraz daha fazla bilgi verilebilir. Örneğin ‘yıllardır depresyon denilen bir hastalığı vardı ve bu yüzden öldü’ şeklinde açıklama yapılabilir.

Ortaokul çağındaki çocuğumuzla intihar hakkında konuşmaya sorularla başlamak uygun olabilir. Kişi ya da intihar hakkında ne duyduğu, neler bildiği sorulabilir. Duygularının, düşünce ve inanışlarının neler olduğu sorulabilir. Bu tarz bir konuşmayla çocuğumuzun yanlış öğrenmiş olabileceği bilgileri edinme ve bu yanlışı düzeltme imkânı bulabilmenin yanında duyguların yoğun yaşanmaya başlandığı bu dönemde, çocuğumuzda ya da yakın arkadaşlarında bu tarz düşüncelerin olup olmadığını ve eğer kendisi ya da arkadaşında böyle bir düşünce olursa neler yapacağıyla ilgili fikirlerini öğrenme şansı da bulabiliriz. Ruh sağlığı hastalıklarının da kanser, kalp krizi vb. tıbbi durumlar gibi olduğu, bazen tedavi edilemediği, bunun bir zayıflık ya da güçsüzlük olmadığı, intiharın bir çözüm olmadığı açıklanabilir.

Lise çağındaki gençlerin ruhsal sağlık sorunu olan birilerini duyması pek muhtemeldir. Ayrıca bu çağdaki gençler kendilerine bir yetişkin gibi davranılmasını isterler. Ortaokulu çağındaki çocuklara yazılanlara ek olarak onlarla konuşurken ruhsal sağlık sorunları yaşamanın herkesin başına gelebileceği vurgulanmalı ve böyle bir durumla karşılaştıklarında ne yapacakları ile ilgili fikirleri sorulmalıdır.

Çocuklarımızla intihar ile ilgili konuşurken onların da zihinlerinde birtakım sorular olacaktır. Bu soruları yanıtlarken de sadece sorulan soruya cevap vermeye, basit ve anlaşılır olmaya, bilgi sahibi olmadığımız konuları da dürüstçe bilmediğimizi söylemeye dikkat etmeliyiz. Tabii ki gerektiğinde profesyonel yardım almaktan kaçınmamalıyız

Gönder
Merhaba Randevu Almak İstiyorum.
Merhaba Randevu Almak İstiyorum.